openingstijden: di t/m za 09.30-17.00 uur en zo 12.00-17.00 uur

Het IJzerkoekenoproer van Coevorden


Foto door Anja Bos 

IJZERKOEKENOPROER | HET VERHAAL 
Het verhaal van het ijzerkoekenoproer gaat over de volksopstand die ontstond naar aanleiding van het verbod op de rondgang met de ijzerkoeken. Dit verbod, dat op 22 december 1770 werd uitgevaardigd door de lokale bestuurders, bracht onrust bij de bevolking. Om oproer tegen te gaan werd een protestbijeenkomst verboden. Echter, dit verergerde alleen maar de zaken. De Coevordenaren kwamen op 29 december in opstand bij het raadhuis van Coevorden, aangevoerd door ijzerkoekbaksters. Bij dit raadhuis besloot de magistraat onder grote druk uiteindelijk om het verbod op de rondgang met de ijzerkoeken in te trekken.

TERUGBLIK | IJZERKOEKENOPTOCHT 2019 
Het IJzerkoekenoproer van 2020 en 2021 is niet doorgegaan vanwege de omstandigheden m.b.t. het coronavirus.

Ook in 2019 brak er vlak voor de kerstdagen weer onrust uit op de straten van Coevorden. Het IJzerkoekenoproer van Coevorden vond namelijk weer plaats op zaterdag 21 december, de laatste zaterdag vóór de Kerst. De publiekelijke optocht met theater op locatie was in 2019 groter van opzet. De opening vond om 13.00 uur plaats bij het Kasteel van Coevorden. Daar kon men genieten van nieuwerwetse en traditioneel gebakken ijzerkoeken en knieperties, oliebollen en verschillende drankjes. Er was muziek en een verrassend optreden van de burgemeester Bert Bouwmeester.

“We wilden nog niet te veel verklappen, want het programma en de verschillende optredens moeten nog wel een verrassing blijven”, zo verklaart museumdirecteur en initiator van het evenement Stefanie Ottens, “maar natuurlijk zijn de Schutterij van Koeverden, de acteurs van Theatergoep WIJ en Maters & Roberti weer present.” Daarnaast zijn er tijdens de route diverse optredens van koren, dansgroepen, en verrassende acts. “Omdat we vonden dat de optocht tijdens de eerste editie van vorig jaar te snel voorbij ging, hebben we de route langer gemaakt en meer acts toegevoegd,” aldus Ottens.
 
De optocht bestond uit drie delen. Het eerste deel van de optocht stond in het teken van ‘oproer’: na de opening in het Kasteel vertrok de stoet met acteurs en bezoekers richting de haven. Ze staken de George Vancouverbrug over richting het Arsenaal en liepen door naar de markt. Anders dan vorig jaar vervolgde de route zich linksaf de Bentheimerstraat, Tuinstraat en dan de Botersteeg in. Tijdens dit eerste stuk vonden al diverse acts plaatsvinden. Het tweede deel van de optocht ging over de ‘omslag’. Hier stond het kernverhaal van Het IJzerkoekenoproer centraal en werd het verhaal bij de Nederlands Hervormde Kerk en het Oude Raadhuis (tegenwoordig de Winkeltjeswinkel) verteld. Vanaf de Markt stond de optocht in het teken van ‘vieren’: via de Friesestraat en de Rikkerstraat, liep de opstandige meute richting de Weeshuisweide om daar het laatste optreden te bekijken. Nadien kon men nog nagenieten in het Kasteel. De optocht startte om 13.45 en duurde ongeveer een uur.

‘s Middags en ’s avonds kon men opnieuw de muzikale theatervoorstelling van Theatergroep WIJ en Maters & Roberti bezoeken in Theater Hofpoort. De eerste voorstelling startte om 17.00 uur, de tweede om 20.15. Hier werd op muzikale en humoristische wijze het verhaal van vroeger, maar ook het verhaal van nu verteld. Met een knipoog werden de soms pittige kwesties, die zich het afgelopen jaar hebben afgespeeld binnen de gemeente, verwerkt in de voorstelling. Kaartjes hiervoor waren verkrijgbaar via de website van Theater Hofpoort en via de Readshop in Coevorden voor 7,50,- euro per stuk.

THEATERVOORSTELLING | SPECIAAL VOOR KINDEREN 
IJzerkoeken kennen we tegenwoordig beter als kniepertjes. Vroeger werden deze koeken met oud & nieuw uitgedeeld aan de armen. Toen het stadsbestuur deze traditie in 1770 wilde verbieden kwamen de mensen in Coevorden hiertegen in opstand.

Om dit verhaal niet te vergeten hebben Maters & Roberti, in samenwerking met het Stedelijk Museum Coevorden en Theater Hofpoort, er een muzikale kindertheatervoorstelling over gemaakt. Deze was te zien bij Theater Hofpoort.